Nguyễn Phương
Phương pháp ăn dặm blw đang được khá nhiều gia đình Việt quan tâm. Mặc dù nó còn đang gây ra nhiều tranh cãi và chưa có nhiều nghiên cứu khoa học thực tiễn, tuy nhiên hiện nay nó ngày càng được nhiều người ủng hộ.
1. Phương pháp ăn dặm blw là gì?
BLW là viết tắt của Baby Led Weaning. Đây là một phương pháp cho trẻ ăn dặm được khá nhiều gia đình áp dụng, đặc biệt là ở các nước phương Tây.
BLW tạo điều kiện cho sự phát triển của các kỹ năng vận động phù hợp với lứa tuổi, trong khi đó vẫn duy trì hoạt động ăn uống như một trải nghiệm tương tác tích cực.
Phương pháp này cho phép em bé tự kiểm soát mức tiêu thụ thực phẩm bằng cách “tự bốc thức ăn” ngay từ khi bắt đầu trải nghiệm với thức ăn rắn.
Xem thêm >>> 10 nguyên tắc cho bé ăn dặm kiểu nhật các bạn nên ghi nhớ.
2. Cơ sở khoa học của phương pháp ăn dặm blw
Từ thời thơ ấu, mô hình vận động ở miệng duy nhất bao gồm mút-nuốt-thở. Phản xạ này cho phép trẻ sơ sinh bú sữa trong khi đó vẫn hít thở bình thường, bảo vệ đường thở mà đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng.
Các mô hình vận động miệng cần thiết cho việc ăn và nuốt chất rắn bao gồm : cân bằng lưỡi, nâng lưỡi và nhai, nó không giống như trình tự hút-nuốt-thở, sự phối hợp của các mô hình vận động miệng này được học, không phải phản xạ.
Khi trẻ sơ sinh được cho ăn bằng thìa muỗng, mô hình vận động miệng quen thuộc là mút là phát triển nhất. Trẻ mút thức ăn rắn từ muỗng thìa tương tự như mút chất lỏng. Điều này thường được xem như là một phần của quá trình giới thiệu thực phẩm rắn.
Tuy nhiên, một số nghiên cứu lại cho rằng những trải nghiệm tiêu cực sớm với việc ăn uống (trẻ bị ép ăn) sẽ dẫn đến việc kén ăn, biếng ăn trong những năm sau đó.
Thông qua việc tự do khám phá vui vẻ với thức ăn, BLW tạo cơ hội cho trẻ sơ sinh thực hành các mô hình vận động miệng mới, đồng thời sẽ ít có những trải nghiệm tiêu cực hơn.
Phương pháp ăn dặm blw chú trọng vào việc cho trẻ tự khám phá hương vị, kết cấu, màu sắc và mùi của thức ăn trong bữa ăn của chính mình, trẻ cũng tự chọn loại thức ăn nào cho cơ thể mình theo bản năng.
Thay vì phương pháp truyền thống là đút thức ăn xay nhuyễn vào miệng bé, ở phương pháp ăn dặm blw này, em bé sẽ được nhận một đĩa thức ăn (thức ăn mềm, cắt thành từng khúc nhỏ), sau đó em bé sẽ tự lựa chọn và dùng tay bốc ăn.
Theo lý thuyết, em bé sẽ chọn những thực phẩm có chất dinh dưỡng mà bé đang thiếu, dựa theo hương vị.
Em bé học hiệu quả nhất bằng cách nhìn và bắt chước người khác. Bên cạnh đó, việc cho trẻ ăn uống cùng lúc với các thành viên trong gia đình sẽ góp phần mang lại những trải nghiệm tích cực.
Tự ăn sẽ hỗ trợ sự phát triển vận động của trẻ trên nhiều lĩnh vực quan trọng, như phối hợp tay và nhai . Nó khuyến khích trẻ hướng tới sự độc lập và thường sẽ không mang lại không khí căng thẳng cho bữa ăn, cho cả trẻ và cha mẹ. Một số em bé không chịu ăn chất rắn khi được cha mẹ đút cho bằng thìa, nhưng lại vui vẻ khi tự bốc ăn hoặc dùng muỗng tự đút ăn.
Tuy nhiên, chỉ áp dụng phương pháp ăn dặm blw khi hệ thống tiêu hóa của trẻ và kỹ năng vận động tinh của các bé đã phát triển đủ để cho phép bé tự ăn. Nói chung, BLW tận dụng các giai đoạn phát triển tự nhiên của trẻ.
Khi trẻ đến gần được 1 tuổi, phản xạ bịt miệng di chuyển về phía sau, gần với tiền đình thanh quản. Điều này cho phép thực phẩm di chuyển đến gần tiền đình thanh quản trước khi kích hoạt. Mặc dù điều này cho phép tăng khả năng nuốt một cách an toàn, nhưng nếu kỹ năng miệng chưa trưởng thành do thiếu thực hành, nó khiến trẻ có nguy cơ bị nghẹn hoặc hít phải thực phẩm vào trong phổi.
Xem thêm >>> 4 điều cần biết về phương pháp ăn dặm tự chỉ huy.
3. Các nguyên tắc trong phương pháp ăn dặm blw
1. Khi bắt đầu quá trình, em bé được phép từ chối thức ăn và nó có thể được cung cấp lại vào một ngày sau đó.
2. Đứa trẻ được phép quyết định nó muốn ăn bao nhiêu. Không nên cố gắng ép trẻ ăn thức ăn rắn.
3. Các bữa ăn không nên vội vàng, ép buộc.
4. Các bữa ăn nên được cung cấp vào những thời điểm cha mẹ cũng đang ăn, để làm gương và hỗ trợ khả năng học tập thông qua việc phản chiếu hành vi.
5. Nên cho trẻ uống một số ngụm nước trong giữa bữa ăn.
6. Ban đầu là những loại trái cây và rau củ mềm. Sau đó là những thực phẩm cứng hơn nhưng được nấu chín để làm cho chúng đủ mềm để trẻ có thể nhai ngay cả khi chưa có răng.
7. Các loại thực phẩm không dùng ngón tay, chẳng hạn như bột yến mạch và sữa chua, có thể được cung cấp bằng thìa để bé có thể học cách tự ăn bằng thìa.
Xem thêm >>> 5 điều cơ bản về phương pháp ăn dặm kiểu Nhật.
4. Những điều nên làm trong phương pháp ăn dặm blw
– Đợi đến khi bé sẵn sàng. Hầu hết trẻ em khỏe mạnh trên 6 tháng tuổi đều có thể tự ăn, tuy nhiên, kỹ năng nhai ở một số trẻ có thể chưa được phát triển đầy đủ cho đến khi trẻ được 9 tháng. Quá trình cai sữa cho trẻ sơ sinh sẽ giúp phát triển các kỹ năng nhai đó.
– Tiếp tục cho con bú và sữa công thức trong lúc cho trẻ ăn dặm. Sữa mẹ hoặc sữa công thức sẽ tiếp tục là nguồn dinh dưỡng lớn nhất của bé cho đến khi bé được 10 đến 12 tháng tuổi”, Stasenko nói.
– Nên ngồi cùng con để quan sát và giám sát, mặc dù không nhất thiết phải 100% toàn bộ thời gian.
– Bắt đầu với những thực phẩm mềm đầu tiên. Trái cây chín, lòng đỏ trứng nấu chín, cá mềm không xương, vỡ, ngũ cốc và mì ống mềm, rau nấu chín mềm, khoai lang/khoai tây mềm,… đều là những lựa chọn tốt.
– Cắt các thực phẩm ở dạng dài, dẹt mỏng hoặc hình tròn để trẻ dễ cầm nhất.
– Đảm bảo sự cân bằng dinh dưỡng. Hãy chắc chắn rằng có những thực phẩm giàu calo và những thực phẩm có chất sắt, kẽm, protein và chất béo lành mạnh trên khay thức ăn.
– Cho trẻ có thời gian tự thưởng thức bữa ăn của mình, có thể sẽ mất nhiều thời gian nhưng sẽ không tốn quá nhiều công sức của cha mẹ.
– Nên cho trẻ ngồi ăn cùng với gia đình, càng nhiều cơ hội càng tốt.
Xem thêm >>> 10 loại trái cây tốt cho trẻ bắt đầu ăn dặm.
5. Những điều không nên làm trong phương pháp ăn dặm blw
– Chọn một thời điểm xấu cho bữa ăn. Một em bé mệt mỏi hoặc buồn bã sẽ có khả năng không hợp tác.
– Cho trẻ ăn quá nhiều thực phẩm mới cùng lúc. Nên bắt đầu từ từ là tốt nhất, giới thiệu một loại thực phẩm mới chỉ sau bốn ngày để các phản ứng dị ứng có thể được xác định chính xác.
– Để trẻ sợ hãi và hoảng loạn. Hầu hết các bé đều sẽ ngạc nhiên trong hoạt động ăn uống mới trong những ngày đầu, tuy nhiên hãy cố gắng trấn an trẻ và để trẻ làm quen dần dần.
– Thúc ép em bé. Lập kế hoạch cho các bữa ăn tối thiểu kéo dài 10 đến 15 phút, không nên thúc ép trẻ.
– Không đảm bảo về độ an toàn của thức ăn. Tránh xa các mối nguy hiểm nghẹt thở như nho, xúc xích, nho khô, bỏng ngô, rau sống và bơ hạt dẻ.
– Bỏ qua các tín hiệu của em bé. Nếu thức ăn bị ném theo mọi hướng, em bé của bạn có khả năng đã no bụng rồi.
– Đặt cảm xúc của cha mẹ vào bữa ăn. Ăn uống nên được coi là một phần tự nhiên. Đừng khen ngợi, áp lực, hay la mắng về việc ăn uống.
Xem thêm >>> 10 loại thực phẩm giúp trẻ ăn dặm tăng cân nhanh.